رسوب شناسی و ژئوشیمی نهشته های پلایای جازموریان

نویسندگان

علی محمدی

چکیده

دریاچه­های فصلی یا پلایاها به دلیل قرار گرفتن در مناطقی با توپوگرافی پست در نواحی خشک و بیابانی با سیستم بادهای قوی و نیز  وجود ذرات دانه ریز و جدا از هم، منشأ مهمی برای رسوبات بادی و طوفان­های گرد و غبار به شمار می­آیند. پلایای فصلی جازموریان (هامون جازموریان)، دریاچه­ای فصلی با حوزه آبریز بسته بوده، در جنوب شرق ایران واقع شده است. این پلایا در10 سال گذشته به دلیل خشکسالی­های پیاپی کاملاً خشک بوده است. در این مطالعه، 26 نمونه رسوب سطحی جهت مطالعات رسوب شناسی و ژئوشیمی رسوبی از پلایای مذکور برداشت گردید. نمونه­ها در آزمایشگاه مورد آنالیزهای دانه بندی، کلسیمتری، آنالیز عنصری، کانی شناسی و شناسایی نوع کانی های رسی قرار گرفت. بررسی­های  رسوب شناسی نشان دهنده این است که رسوبات بیشتر در اندازه سیلت و رس بوده، می­توانند به وسیلة باد و طوفان­ها برای مسافت و مدت زمان زیادی حمل گردند. از مهمترین تیپ­های رسوبی، انواع گل و گل ماسه­ای می­باشند. مهمترین کانی­های تشکیل دهنده رسوبات نیز به ترتیب کلسیت، کوارتز، فلدسپات و هالیت هستند. توزیع کانی­ها در پلایا دارای الگوی منظمی است. کانی­های رسی مونتموریلونیت، کلریت و ایلیت   کانی­های اصلی رسی بوده و کائولینیت به عنوان کانی فرعی و به صورت درجازا در پلایا وجود دارد. بر اساس مطالعات ژئوشیمی رسوبی برای عنصر، دو منشأ اصلی آواری شامل سنگ­های آذرین، آمیزه­های رنگی و نیز رسوبات تبخیری را می­توان نام برد. عناصر کلسیم، استرانسیوم و سدیم  بیشتر به صورت شیمیایی در پلایا ته نشین می­گردند. با توجه به وضعیت مورفولوژیکی و اقلیمی و ویژگی­های رسوب­شناسی، پلایای جازموریان منشأ مهم رسوبات بادی و طوفان­های گرد و غبار در جنوب شرق ایران و حتی جنوب غرب آسیا می­باشد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مطالعه رسوب شناسی و آلودگی فلزات سنگین در نهشته های تبخیری پلایای گاوخونی (جنوب شرق اصفهان)

پلایای گاوخونی از دو محیط رسوبی دلتایی و دریاچه پلایایی و 4 رخساره گلی، گلی- نمکی، ماسه ای- نمکی و نمکی تشکیل شده است. رخساره نمکی شامل زیر رخساره های نمکی صورتی، سفید و سیاه بوده که با ضخامت متغیر، حداکثر یک متر، بخش اعظمی از سطح پلایا را می پوشاند. همچنین انواع ساختارهای رسوبی از قبیل ترک های گلی، سطوح حفره دار، اشکال گل کلمی، پلی گون های نمکی و پشته های پلی گونی در این رخساره ها شناسایی و مط...

15 صفحه اول

رسوب شناسی و زمین ریخت شناسی پلایای ساغند، ایران مرکزی، استان یزد

           حوضه پلایای ساغند با مساحتی حدود 2200 کیلومتر مربع، در ایران مرکزی و در استان یزد واقع شده است. از نظر زمین شناسی، تشکیل این حوضه مربوط به فعالیت های زمین ساختی پلیوکواترنری است. تحت تاثیر این حرکات، یک چاله یا فروافتادگی بزرگ ساختمانی تشکیل و به تدریج هرز آب های سطحی موجود، درون آن جمع گردید. با تبخیرآب درون چاله حوضه پلایا تشکیل گردید. برون زدگی های سنگی با جنس و سن متفاوت، از پرکا...

متن کامل

بررسی رسوب شناسی ، ژئوشیمی رسوبی و رخسارههای رسوبی پلایای حوض سلطان با مطالعه مغزه ها

دریاچه حوض سلطان قم واقع در 85 کیلومتری جنوب غرب تهران با گستره آبگیر حدود 195 کیلومترمربع جهت مطالعه رسوبات تبخیری به لحاظ نزدیکترین دریاچه به تهران از ویژگی خاصی برخوردار است. حرکات کوهزائی و فوران های آتشفشانی در انتهای کرتاسه و ابتدای ائوسن منجر به تشکیل آتشفشان های ائوسن در شمال و بخش های مرکزی ایران، مخصوصاً در اطراف دریاچه حوض سلطان شده است. گسل خوردگی ناشی از فعالیت های آتشفشانی، منجر به...

15 صفحه اول

مطالعه رسوب شناسی و تمرکز فلزات سنگین در نهشته های دانه درشت (ماسه ای) پلایای گاوخونی (جنوب شرقی اصفهان)

برای بررسی رسوب شناسی، کانی شناسی و ژئوشیمی فلزات سنگین در نهشته های ماسه ای، از 14 ایستگاه واقع در پلایای گاوخونی و همچنین 8 ایستگاه واقع در ماسه های بادی نمونه برداری شد. مطالعات بافتی نهشته های ماسه ای پلایای گاوخونی نشان می دهد که حدود 85% رسوبات این منطقه در حد ماسه دانه ریز بوده، و دارای جورشدگی خوب تا متوسط هستند، در حالی که رسوبات آبرفتی جورشدگی ضعیف دارند. در مطالعات کانی شناسی و سنگ...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
خشکبوم

ناشر: دانشگاه یزد

ISSN

دوره 1

شماره 1 2010

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023